De Dolomieten zijn een bergketen in de Zuidelijke Alpen, in het noorden van Italië. Typisch voor de Dolomieten zijn de steile rotswanden en pieken. De hoogste berg is de Marmolada (3343 m) waarop zich een gletsjer bevindt. Sinds 2009 maken de Dolomieten deel uit van de UNESCO werelderfgoedlijst.
Na de Eerste Wereldoorlog werd Tirol (destijds geheel onderdeel van Oostenrijk) opgesplitst. Het zuidelijk deel van Tirol (Süd-Tirol) hoort sindsdien tot Italië en wordt ook Alto Adige genoemd. In Alto Adige spreekt men daarom nog steeds Duits, naast Italiaans. In de Dolomieten wordt in enkele gebieden Ladinisch gesproken, een Reto-Romaanse taal. Daarom zie je op topografische kaarten van de Dolomieten vaak plaatsnamen in twee of drie talen aangegeven. De provincie Süd-Tirol (It.: Alto Adige) heet officieel de autonome provincie Bozen – Zuid-Tirol en maakt onderdeel uit van de regio Trentino – Süd-Tirol (It.: Trentino – Alto Adige). De andere provincie in deze regio is Trentino. Het oostelijk deel van de Dolomieten ligt in een andere regio, Veneto geheten (in de provincie Belluno).
Op deze pagina wordt gefocusseerd op het gebied rond de rots massieven van de Marmolada, de Sella groep en de Puez-Geisler groep. Zeer bekend onder wielrenners in dit gebied is de Sella ronde: op deze ronde van 52 km lengte beklim je 4 bergpassen (Passo Gardena, Passo Sella, Passo Pordoi en Passo Campolongo). Omdat je niet onder de 1550 meter hoogte komt op de Sella ronde, zijn de beklimmingen niet langer dan 10 kilometer.
Zeer bekende plaatsen om te verblijven in dit gebied zijn Corvara (net ten noorden van het Sella massief, waar ook Duits wordt gesproken), Arabba en Canazei (beide in het Italiaans sprekende deel net ten zuiden van het Sella massief). Arabba is de meest centraal gelegen plaats om rondes te kunnen fietsen die niet langer zijn dan 80 km en minstens 2 bergpassen bevatten:
– Sella ronde (52 km, 4 bergpassen), deze is ook te starten vanuit Corvara en Canazei (vanuit Canazei met een kleine aanloop),
– Fodom ronde (51 km, met de Passo Campolongo en Passo Valparola), ook te starten vanuit Corvara,
– Ronde over Passo Pordoi en Passo di Fedaia (65 km), ook te starten vanuit Canazei,
– Ronde over Passo Giau en Passo Falzarego (74 km, met aanloop door het Fodomdal).
Vermeldenswaardig is ook de qua verkeer rustige Passo delle Erbe (Würzjoch), die net ten noorden van het Puez-Geisler massief ligt. Vanuit het dal van de Isarco (Duits: Eisack) nabij Chiusa (Klausen) betekent dit 25 kilometer klimmen met 1510 meter hoogteverschil. Vanuit Corvara is deze pas (samen met de Passo Gardena) op te nemen in een ronde van 110 kilometer.
Het wegdek in dit deel van de Dolomieten is over het algemeen in goede toestand. Slechts enkele keren kom je galerijen of tunnels tegen (niet op de Sella ronde). In het hoogseizoen (zeker in de maand Augustus wanneer de Italianen vakantie hebben, en op zon- en feestdagen) is de Sellaronde vaak druk qua verkeer. Enkele keren per jaar zijn bepaalde passen afgesloten voor autoverkeer:
– Sella Ronda bike day,
– Dolomites Bike day: de wegen op de Fodom ronde zijn dan afgesloten,
– Maratona dles Dolomites (dan zijn de Sella ronde, Fodom ronde en de wegen over Colle Santa Lucia en Passo Giau afgesloten).
Het gebied rond Corvara in het dal van Alta Badia (Duits: Hochabtei) kent een zeer goede ski-infrastructuur, d.w.z. er liggen vele skiliften en kabelbanen (’s winters kun je de Sella ronde ook skiën). Vele van deze liften en kabelbanen zijn ’s zomers ook geopend (laatste afvaart naar het dal is dan meestal om 17:30 uur), waardoor dit een zeer populair wandelgebied is in de zomer.
Weer en info over het wegennet in het Duitstalige deel van de Dolomieten (provincie Bozen – Süd-Tirol):
Wetter provinz Bozen
Verkehr Provinz Bozen (info over bergpassen).
Weer en verkeersinfo in de provincie Trentino (Italiaans sprekende provincie), waartoe Canazei behoort:
Meteo Trentino
Viaggiare Trentino (info over bergpassen).
Weer en info over het wegennet in de regio Veneto (ten oosten/zuid-oosten van het Sella rots massief (Passo Falzarego / Caprile / Marmolada / Arabba etc.) wat deel uitmaakt van provincie Belluno), waar overwegend Italiaans wordt gesproken:
Meteo Veneto
Veneto Strade.
Naam route (startpunt is altijd Corvara) | Afstand (km) | Hoogte- meters (m) | Passen en beklimmingen |
---|---|---|---|
Fodom ronde CW (Valparola / Campolongo) | 51 | 1370 | Valparola Campolongo |
Fodom ronde CCW | 51 | 1370 | Campolongo Falzarego/Valparola |
Variant Fodom ronde CCW | 51 | 1370 | Campolongo Falzarego/Valparola |
Sellaronde CW | 51 | 1550 | Campolongo Pordoi Sella Gardena |
Sellaronde CCW | 52 | 1550 | Gardena Sella Pordoi Campolongo |
Passo Giau en via Colle Santa Lucia terug | 83 | 2350 | Valparola Giau Col Colle Santa Lucia Arabba Campolongo |
Passo Giau vanuit Corvara (CW) en terug langs de waterval van Retic | 87 | 2450 | Valparola Giau Arabba (vanuit Caprile) Campolongo |